Australijski system emerytalny jest powszechnie uznawany za wydajny, zrównoważony i odpowiednio skonstruowany, przy czym wydatki na emerytury Age Pension (emerytura podstawowa) należą do najniższych wśród krajów należących do Wspólnoty Narodów (Commonwealth).

Potwierdza to 6. pozycja w światowym rankingu Global Pension Index 2022 Mercer CFA Institute opublikowanym w październiku 2022 roku. 

Wiek emerytalny w Australii

Wiek emerytalny w Australii wynosi obecnie 67 lat, przy czym planowane jest podniesienie wieku emerytalnego. Głównie z dwóch powodów – po pierwsze demografia, czyli podobnie jak w przypadku innych rozwiniętych krajów, postępujące starzenie się społeczeństwa przy wysokiej jakości świadczeniach zdrowotnych i wydłużeniu przeciętnego trwania życia. Po drugie, często dłuższa aktywność zawodowa pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego.

Trzy filary systemu emerytalnego

Świadomość wysokości przyszłych emerytur jest społecznie dość wysoka, co powoduje, że większość przyszłych seniorów stawia na dywersyfikację dochodów po zakończeniu aktywności zawodowej. 

Australijski system emerytalny jest oparty na trzech filarach:

• „Age Pension” – I filar, czyli podstawowa emerytura, która ma stanowić wsparcie dla najbardziej potrzebujących. Świadczenie przysługuje wszystkim, którzy ukończyli 67. rok życia oraz mieszkają na terenie kraju. Jest ono wypłacane z środków publicznych. Wysokość świadczenia zależna jest od uzyskiwanych w trakcie życia dochodów lub posiadanych przez seniora aktywów. Wybierany jest ten z podanych wariantów, który daje niższą kwotę emerytury - jeśli wartość aktywów przekracza równowartość 250 tys. dolarów australijskich (ok. 790 tys. zł), świadczenie nie przysługuje. Każda osoba, która ubiega się o Age Pension musi się liczyć ze szczegółową kontrolą majątku własnego i współmałżonka lub partnera przez państwo w celu ustalenia wysokości świadczenia. 
   
• „Superannuation” – II filar, który wprowadzono na początku lat 90-tych XX wieku. Składka wynosi obecnie 10,5% pensji brutto (do 2025 roku ma wzrosnąć do 12%) i w większości finansowana jest z obowiązkowych wpłat pracodawców, w tym od osób samozatrudnionych, które mogą odpisać wpłaty od podatku. Dodatkową zaletą jest ubezpieczenie NNW na wypadek nieszczęśliwego wypadku lub śmierci. W przypadku trwałego inwalidztwa, na mocy większości polis ubezpieczony dostaje do 75% ostatniego wynagrodzenia przez określoną liczbę lat. 
   
• RSA (Retirement Savings Accounts), czyli III filar, to dodatkowe dobrowolne oszczędności (w tym własność nieruchomości). RSA pozwala także na oszczędności finansowe. 

Warunkiem koniecznym do rozpoczęcia pobierania emerytury jest osiągnięcie wieku emerytalnego, tj. ukończenie 67 lat oraz miejsce zamieszkania – Australia. Ponadto, należy posiadać australijskie lub nowozelandzkie obywatelstwo. Świadczenie mogą także otrzymać osoby, które posiadają wizę stałego pobytu lub przez minimum 10 lat przebywają na terenie Australii i deklarują ten kraj jako kraj rezydencji. 

Połączenie emerytury australijskiej i polskiej 

Świadczenia emerytalne z Polski i Australii można połączyć, jeśli spełniamy warunki wymagane do wypłaty świadczenia w każdym z krajów. Jeśli chcemy ubiegać się o emeryturę australijską w Polsce, wystarczy wypełnić odpowiedni formularz w ZUS i analogicznie – jeśli planujemy jesień życia w Australii i chcemy uzupełnić świadczenie polską emeryturą, należy złożyć odpowiedni dokument w urzędzie w Australii. 

Autor: Marta Paleczna