Pracownicze Plany Kapitałowe to powszechny system długoterminowego oszczędzania. Do programu może przystąpić każda osoba zatrudniona, która podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Oszczędności tworzone są wspólnie przez pracowników, pracodawców oraz państwo.

Pracodawca, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działająca u niego (a w razie jej braku z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w trybie u niego przyjętym), wybierze instytucję finansową, w której utworzy prywatne rachunki PPK dla pracowników. Rachunki będą zasilane comiesięcznymi wpłatami pracownika i pracodawcy oraz wpłatą powitalną i dopłatami rocznymi od państwa. Wpłaty pracownika oraz pracodawcy będą naliczane procentowo od wysokości wynagrodzenia brutto. Państwo z kolei będzie przekazywać ustalone kwoty – niezależne od dochodów pracownika. Gromadzone na rachunkach środki będą inwestowane w fundusze z uwzględnieniem wieku danego uczestnika PPK – tzw. fundusze zdefiniowanej daty.

Do PPK może Cię zapisać tylko Twój pracodawca. Przepisy przewidują stopniowe (co 6 miesięcy) włączanie kolejnych grup podmiotów zatrudniających do PPK. Od 1 lipca 2019 r. do 1 stycznia 2021 r. do utworzenia PPK zobowiązane będą kolejne grupy przedsiębiorstw – od największych po najmniejsze. Etapy wprowadzania przepisów w życie:

• od 1 lipca 2019 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 250 osób (według stanu na 31 grudnia 2018 r.);
• od 1 stycznia 2020 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 50 osób (według stanu na 30 czerwca 2019 r.);
• od 1 lipca 2020 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 20 osób (według stanu na 31 grudnia 2019 r.);
• od 1 stycznia 2021 r. – pozostałe podmioty zatrudniające i jednostki sektora finansów publicznych.

Uwaga! Jeśli dany podmiot zatrudniający należy do jednej grupy kapitałowej, to może on przystąpić do PPK w terminie, który obowiązuje największy podmiot z grupy (czyli z największą liczbą osób zatrudnionych).

Dzięki PPK Polacy zyskają dodatkowe oszczędności emerytalne do wykorzystania po ukończeniu 60. roku życia. Co ważne, PPK pomogą przyspieszyć inwestycje i wzrost gospodarczy z korzyścią dla wszystkich pracowników i pracodawców.

Nie. Ustawa o PPK nie wpływa na dotychczasowe elementy systemu emerytalnego, a jedynie poszerza jego możliwości. PPK to kolejny dobrowolny, prywatny sposób oszczędzania. Środki zebrane na indywidualnym koncie pracownika są wyłącznie jego własnością – mogą być w każdej chwili wypłacone i są dziedziczone. Państwo pomaga jedynie je pomnożyć.

Samodzielnie nie. Wyboru instytucji finansowej dokonuje pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub - jeżeli taka nie działa w jego firmie - wyboru dokonuje w porozumieniu z reprezentacją pracowników wybraną w trybie przyjętym u tego pracodawcy.

Tak. Pracownik może w dowolnym momencie dokonać zwrotu środków zgromadzonych w PPK. Składając wniosek o zwrot środków, uczestnik otrzyma zgromadzone przez siebie oszczędności, pomniejszone o:

• - podatek od zysków kapitałowych,

• - 30% środków pochodzących z wpłat po stronie pracodawcy - pobrane 30% zapisywane jest pracownikowi jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne w ZUS,

• - środki pochodzące z dopłat od Państwa.

Ponadto ustawa przewiduje szczególne sytuacje życiowe, w których zgromadzone oszczędności będzie można wypłacić przed 60. rokiem życia:

• - w sytuacji poważnej choroby uczestnika, jego małżonka lub dziecka (do 25% środków, bez obowiązku zwrotu),

• - w celu pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na budowę domu lub zakup mieszkania, ale tylko dla uczestników przed 45. rokiem życia (do 100 % środków z obowiązkiem zwrotu w ciągu maksymalnie 15 lat).

Nadzór nad PPK w zakresie zgodności z prawem oraz interesem Twoim i innych uczestników systemu sprawować będzie Komisja Nadzoru Finansowego.

Instytucje finansowe muszą spełnić szereg określonych ustawowo wymogów, by zostały dopuszczone do zarządzania środkami gromadzonymi w PPK. Twoimi oszczędnościami w PPK będzie mogła zarządzać tylko instytucja, która posiada odpowiednie doświadczenie opisane w ustawie. Gromadzone środki będą inwestowane w fundusze zdefiniowanej daty, których polityka inwestycyjna w miarę zbliżania się Twojego wieku do 60. roku życia będzie się automatycznie zmieniała w taki sposób, aby ograniczyć poziom ryzyka inwestycyjnego.

Należy jednak zawsze pamiętać, że inwestowanie wiąże się z ryzykiem, a środki zgromadzone w PPK nie są gwarantowane.

Zasadniczo tak, pracodawca będzie mógł stosować różny procent wpłat dodatkowych. Jednakże zróżnicowanie procentu wpłat dodatkowych będzie możliwe wyłącznie z uwzględnieniem długości okresu zatrudnienia w danym podmiocie albo treści obowiązującego regulaminu wynagrodzeń, czy układu zbiorowego pracy. Pracodawca nie może różnicować wysokości dopłat na podstawie tylko własnego widzimisię.

Oczywiście, że tak, ponieważ nie mają one ze sobą nic wspólnego. Ustawa o PPK nie jest reformą systemu emerytalnego i nie ma żadnego związku z OFE.

Pracownicze Plany Kapitałowe można wpisać w całość dotychczasowego systemu jako kolejny prywatny III filarowy produkt oszczędnościowy. Oszczędności zebrane na indywidualnym koncie pracownika są jego własnością, mogą być w każdej chwili wypłacone i podlegają dziedziczeniu.

Tak. Wpłatę powitalną (250 zł) otrzymają pracownicy, którzy przez co najmniej 3 pełne miesiące będą uczestnikami PPK i za co najmniej 3 miesiące dokonają wpłat podstawowych. Dopłatę roczną (240 zł) otrzymają natomiast wszyscy uczestnicy PPK, (poza pewnymi wyjątkami opisanymi w ustawie) których wpłaty podstawowe i dodatkowe w danym roku wyniosą co najmniej 3,5% 6-krotności minimalnego wynagrodzenia w roku, za który dopłata jest należna. Uczestnicy, których wpłaty podstawowe są niższe niż 2% (osoby o niższych dochodach), muszą zgromadzić co najmniej 25% powyższej kwoty.

Tak, pod pewnymi warunkami. Pracownik może obniżyć wpłatę podstawową (która standardowo wynosi 2% wynagrodzenia brutto) tylko wówczas, gdy jego łączne wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2 krotności minimalnego wynagrodzenia. W takiej sytuacji wpłata podstawowa może zostać obniżona do 0,5% wynagrodzenia brutto, tzn. może być niższa niż 2%, ale nie niższa niż 0,5% wynagrodzenia brutto.

Może on też dowolnym momencie decydować o wysokości dobrowolnej wpłaty dodatkowej, która zgodnie z ustawą o PPK może wynosić do 2% wynagrodzenia brutto pracownika. Wystarczy, że złoży pracodawcy deklarację w tej sprawie. Może też z jej wnoszenia zrezygnować w ogóle.

Tak. Wpłaty, które w ramach PPK finansuje pracodawca, stanowią w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód pracownika podlegający opodatkowaniu. Pracodawca będzie zobowiązany potrącić stosowny podatek z wynagrodzenia pracownika.

Po śmierci uczestnika PPK (bez względu na jego wiek) zgromadzone w PPK środki podlegają wypłacie transferowej do PPK, IKE lub PPE osoby uprawnionej lub podlegają wypłacie w formie pieniężnej. Uczestnik może wskazać osobę uprawnioną do jego środków, a jeśli tego nie zrobi, środki otrzyma jego spadkobierca (dziedziczenie na zasadach ogólnych).
Jeżeli w chwili śmierci uczestnik PPK pozostawał w związku małżeńskim, instytucja finansowa dokona wypłaty transferowej połowy środków zgromadzonych na rachunku PPK zmarłego uczestnika PPK na rachunek PPK, IKE lub PPE jego małżonka (w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej) albo na jego wniosek wypłaci mu te środki w formie pieniężnej.
Uwaga: Osiągnięcie wieku emerytalnego nie ma związku z możliwością wypłaty środków z PPK czy to przez uczestnika czy osobę uprawnioną. Uczestnik PPK może dokonać wypłaty środków z PPK już po ukończeniu 60 r.ż. bez względu na status aktywności zawodowej i płeć.

Nie. Taką informację pracownik powinien otrzymać od instytucji finansowej zarządzającej jego rachunkiem. Zgodnie z ustawą musi ona bowiem w terminie do ostatniego dnia lutego każdego roku przekazywać każdemu uczestnikowi PPK, w postaci elektronicznej (albo na wniosek uczestnika w postaci papierowej), roczną informację o wysokości środków zgromadzonych na jego rachunku PPK, o wysokości wpłat dokonanych na ten rachunek w poprzednim roku kalendarzowym oraz o innych zrealizowanych na nim w tym czasie transakcjach.

W myśl art. 21 ust. 1 ustawy o PPK uczestnik PPK może wskazać, w formie pisemnej, wybranej instytucji finansowej imiennie jedną osobę lub więcej osób, które jako osoby uprawnione mają po jego śmierci otrzymać, zgodnie z przepisami rozdziału 13, środki zgromadzone na jego rachunku PPK. Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 1 pkt 17 ustawy o PPK przez osobę uprawnioną należy rozumieć osobę fizyczną wskazaną przez uczestnika PPK, osobę, o której mowa w art. 832 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 1025, 1104, 1629 i 2073), lub spadkobiercę uczestnika PPK, które na zasadach określonych w ustawie, otrzymają środki zgromadzone na rachunku PPK przez uczestnika PPK w przypadku jego śmierci.

Oznacza to, że  uczestnik PPK, na gruncie ustawy o PPK (art. 21 ust.1) może wskazać jako osobę uprawnioną wyłącznie osobę fizyczną. 

Co do zasady osoba zatrudniona, która nie zrezygnuje z oszczędzania w PPK zostanie przypisana do funduszu zdefiniowanej daty właściwego dla jej wieku. Polityka inwestycyjna funduszy w ramach PPK będzie zmieniać się automatycznie w taki sposób, by w miarę zbliżania się do docelowego wieku (60 r.ż.) ryzyko inwestycyjne malało.

Uczestnik PPK, w trakcie oszczędzania może dokonać konwersji lub zamiany środków dotychczas zgromadzonych w funduszu zdefiniowanej daty właściwym dla jego wieku na jednostki uczestnictwa innego funduszu, który w ocenie tego uczestnika, będzie lepiej dostosowany do jego potrzeb inwestycyjnych oraz oceny ryzyka inwestycyjnego.

Zatem uczestnik PPK może wybrać fundusz realizujący inną politykę inwestycyjną, bardziej lub mniej ryzykowną niż jego docelowy fundusz zdefiniowanej daty. Zmiany funduszu zdefiniowanej daty  uczestnik może dokonywać wielokrotnie, a jedynym ograniczeniem korzystania z tej możliwości jest treść art. 45 ust. 3 ustawy o PPK wprowadzającego zasadę, że realizacja w danym roku kalendarzowym tylko dwóch konwersji lub zamian jest bezpłatna.

Korzystając zatem z mechanizmu konwersji lub zamiany jednostek uczestnictwa, uczestnik może ulokować  wszystkie środki zgromadzone w PPK w funduszach innych niż te zdefiniowane dla jego wieku ale zgodnych z jego oczekiwaniami inwestycyjnymi oraz akceptowanym przez niego ryzykiem.
Dodatkowo, ustawa o PPK umożliwia określenie podziału wpłat do PPK do kilku funduszy zdefiniowanej daty, w tym funduszy stosujących politykę inwestycyjną, która nie jest właściwa do wieku uczestnika.
Zmiana funduszu zdefiniowanej daty jest możliwa dopiero po podpisaniu przez podmiot zatrudniający umowy o prowadzenie PPK w imieniu danej osoby zatrudnionej.

Zgodnie z art. 77 ust.3 pkt 4 ustawy o PPK, do zadań Portalu PPK należeć będzie informowanie uczestników PPK, po weryfikacji ich tożsamości, o wartości środków zgromadzonych na ich rachunkach PPK. Taka funkcjonalność zostanie uruchomiona najpóźniej do 3 lat od wejścia w życie ustawy o PPK. Niezależnie od tego o stanie swojego rachunku uczestnik będzie informowany przez instytucje finansowe prowadzące PPK.

Zgodnie z art. 49 ust.1 ustawy o PPK instytucja zarządzająca PPK  może pobierać wynagrodzenie za zarządzanie funduszem inwestycyjnym, funduszem emerytalnym lub subfunduszem, będących funduszami zdefiniowanej daty, w wysokości nie większej niż 0,5% wartości aktywów netto w skali roku. Wartość aktywów netto funduszu ustala się pomniejszając wartość aktywów funduszu (a więc mówiąc potocznie wartość wpłaconego kapitału łącznie z wypracowanym zyskiem, oczywiście jeśli taki jest)  o jego zobowiązania np.  ponoszone przez niego koszty.  
Wynagrodzenie to jest obliczane na każdy dzień wyceny i jest płatne na rzecz towarzystwa funduszy inwestycyjnych, PTE, pracowniczego towarzystwa emerytalnego, lub jest pobierane przez zakład ubezpieczeń, do 15 dnia roboczego po zakończeniu miesiąca, za który wynagrodzenie jest należne, z zastrzeżeniem ust. 3.
Ponadto instytucja finansowa będzie uprawniona do pobrania wynagrodzenia za osiągnięty wynik maksymalnie 0,1% wartości aktywów netto funduszu w skali roku pod warunkiem zrealizowania dodatniej stopy zwrotu  przewyższającej stopę referencyjną. A także osiągnięcia na ostatni dzień wyceny w listopadzie w danym roku stopy zwrotu  na poziomie nie niższym niż 75% najwyższych stóp zwrotu funduszy tej samej zdefiniowanej daty.
Wynagrodzenie za osiągnięty wynik jest obliczane na każdy dzień wyceny i jest płatne na rzecz towarzystwa funduszy inwestycyjnych, PTE, pracowniczego towarzystwa emerytalnego lub pobierane przez zakład ubezpieczeń, do 15 dnia roboczego po zakończeniu roku.

Tak, dokonanie zwrotu środków zgromadzonych na rachunku PPK nie stanowi przeszkody do dalszego oszczędzania w tym samym PPK. Rachunek PPK, z którego dokonano zwrotu nadal jest dla uczestnika prowadzony i wpłaty są wznawiane co 4 lata.

Chodzi o zryczałtowany podatek dochodowy, czyli inaczej tzw. podatek Belki. Potwierdza to art. 30a ust.1 pkt 11d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 z późn.zm.), zgodnie z którym 19% zryczałtowany podatek dochodowy pobiera się od dochodu uczestnika pracowniczego planu kapitałowego uzyskanego z tytułu zwrotu zgromadzonych środków dokonanego na podstawie art. 105 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych.

Nie.  W myśl ustawy o PPK uczestnik PPK, który nie ukończył 45 lat, może wnioskować o wypłatę do 100% środków z obowiązkiem zwrotu w celu pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na budowę/przebudowę budynku mieszkalnego lub zakup mieszkania czy gruntu. Jednak wypłaty tej uczestnik PPK może dokonać tylko na sfinansowanie jednej inwestycji. Nawet w sytuacji, gdy ma kilka rachunków PPK.

W opisanej sytuacji  osoba zatrudniona w tej samej instytucji będzie miała dwa różne rachunki zasilane przez różne podmioty zatrudniające.

Tak, dyspozycja wypłaty transferowej w związku ze zmianą zatrudnienia dotyczy środków zgromadzonych na rachunku w momencie składania tej dyspozycji, a nie dotyczy przyszłych wpłat na ten rachunek.  A zatem, instytucja finansowa powinna umożliwić poprzedniemu podmiotowi zatrudniającemu przekazanie wpłat do PPK.

Tak, instytucja finansowa powinna umożliwić podmiotowi zatrudniającemu przekazanie w takiej sytuacji wpłat do PPK np. w związku z wypłatą zaległego wynagrodzenia.

Dokonanie zwrotu/wypłaty transferowej środków zgromadzonych na rachunku PPK nie skutkuje zamknięciem rachunku dla uczestnika ani  zakończeniem oszczędzania (o ile osoba zatrudniona nie złożyła deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK).

Zasady wypłaty środków oraz to kiedy od wypracowanych przez nie zysków pobierany jest podatek od zysków kapitałowych wynikają z ustawy. To z jakiego powodu uczestnik PPK chce wypłacić zgromadzone środki (dokonać zwrotu) z rachunku PPK poza sytuacjami opisanymi w ustawie, co do zasady nie ma znaczenia.  Zmiana miejsca wykonywania pracy (wyjazd do innego kraju) nie uprawnia uczestnika PPK do zwrotu zgromadzonych środków bez przewidzianych w ustawie (art. 105 ustawy o PPK) konsekwencji.

Informację na temat przekazanych na rachunek uczestnika PPK wpłat, uczestnik będzie mógł otrzymać od instytucji finansowej, w której będzie prowadzony jego rachunek PPK. Dodatkowo, każdy uczestnik PPK raz w roku otrzyma od instytucji finansowej prowadzącej jego rachunek PPK roczną informację o wysokości środków zgromadzonych na jego rachunku. W informacji tej zostanie wskazana wysokość wpłat dokonanych na ten rachunek w poprzednim roku kalendarzowym oraz o innych transakcjach zrealizowanych na rachunku PPK uczestnika.

Takie informacje powinny zostać przekazane uczestnikowi PPK przez wybraną instytucję finansową.  Zgodnie z art. 14 ust. 5  instytucja finansowa przekazuje uczestnikowi PPK po zawarciu umowy o prowadzenie PPK informacje o warunkach uczestnictwa w PPK. Należy przy tym pamiętać, że uczestnik PPK, osoba zatrudniona i każda zainteresowana osoba może zwrócić się do Portalu PPK (www.mojeppk.pl) z prośbą o informację w zakresie warunków i uprawnień wynikających z uczestnictwa w PPK.

Ustawa nie określa w jakiej formie powinien zostać złożony wniosek o przystąpienie do PPK, składany przez osoby, które ukończyły 55 lat, ale nie ukończyły 70 lat. Oznacza to, że oświadczenie woli w tym zakresie może zostać złożone w każdy dowolnie wybrany przez osobę zatrudnioną sposób.

Nie, nie ma takiej możliwości. Złożona przez osobę zatrudnioną deklaracja rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK dotyczy wszystkich stosunków prawnych łączących osobę zatrudnioną z danym podmiotem zatrudniającym.

W przypadku złożenia przez uczestnika wniosku o zwrot środków (wycofanie zgromadzonych oszczędności przed 60 r.ż.) instytucja finansowa dokonuje potrącenia 30% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez podmiot zatrudniający i przekazuje je na rachunek wskazany przez ZUS. Informacja o tej kwocie jest ewidencjonowana na koncie uczestnika PPK w ZUS jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne należna za miesiąc, w którym kwota ta została przekazana do ZUS.
Środki pochodzące z dopłat od Państwa są zwracane w całości do Funduszu Pracy.
Uczestnik natomiast otrzymuje:
•    70% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez podmiot zatrudniający, po uprzednim pomniejszeniu o należną kwotę podatku od zysków kapitałowych;
•    100% środków pochodzących z wpłat finansowanych przez niego finansowanych, po uprzednim pomniejszeniu o należną kwotę podatku od zysków kapitałowych.

Deklaracja wpłaty dodatkowej finansowanej przez uczestnika PPK obowiązuje od dnia jej złożenia. To oznacza, że wpłatę dodatkową należy naliczyć od pierwszego wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po złożeniu tej deklaracji.

Tak. Żaden przepis nie ogranicza uprawnień do oszczędzania w PPK osób, które ukończyły 70. rok życia w trakcie oszczędzania. Oznacza to, że ukończenie wskazanego wieku nie oznacza konieczności „wypisania” z programu takiej osoby.

Nie. Za dany rok kalendarzowy uczestnik PPK może nabyć prawo tylko do jednej dopłaty rocznej, niezależnie od liczby prowadzonych dla niego rachunków PPK. Jeżeli uczestnik PPK jest stroną więcej niż jednej umowy o prowadzenie PPK, dopłata roczna podlega zewidencjonowaniu na rachunku PPK prowadzonym na podstawie umowy o prowadzenie PPK, która została zawarta w jego imieniu i na jego rzecz najpóźniej.
Jeżeli tego samego dnia zawarto w imieniu uczestnika PPK i na jego rzecz więcej niż jedną umowę o prowadzenie PPK, dopłatę ewidencjonuje się na rachunku PPK, na którym wartość zgromadzonych środków jest większa.

Zgodnie z treścią art. 27 ust. 7 ustawy o PPK zmieniona wysokość wpłaty dodatkowej obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik złożył dyspozycję takiej zmiany. Jeżeli  uczestnik PPK złożył w danym miesiącu kilka deklaracji zmiany wpłaty dodatkowej to obowiązująca będzie deklaracja złożona najpóźniej, czyli ostatnia złożona.