Od początku 2023 roku fundusze zdefiniowanej daty, w których lokowane są środki uczestników PPK, zanotowały wzrosty od 8,82% do 26,92%. Wyniki za ostatnie 12 miesięcy są jeszcze lepsze i wahają się od 10,86% do 28,16%¹.

Portfel każdego funduszu zdefiniowanej daty dzieli się na część udziałową i część dłużną. Pierwsza z nich to inwestycje w instrumenty wyższego ryzyka, ale też mogące przynieść wyższe zyski. Inwestycje w drugą wiążą się z mniejszym ryzykiem, ale też z mniejszym potencjałem stóp zwrotu. 

Program PPK został skonstruowany tak, że im bliżej 60 lat jest uczestnik PPK, tym więcej środków jest inwestowanych w część dłużną (np. obligacje). Młodsi uczestnicy PPK są przypisani do funduszy, których portfele mają większą część udziałową (np. akcje). Jeśli uczestnik PPK nie zmieni funduszu, do którego został automatycznie przypisany (co może zrobić w każdym czasie), będzie oszczędzać w sposób adekwatny do swojego wieku. Przykładowo, począwszy od roku, w którym fundusz osiągnie swoją zdefiniowaną datę, udział części udziałowej nie może być większy niż 15% wartości aktywów funduszu, podczas gdy w momencie utworzenia funduszu mogło to być między 60% a 80%. 

Uczestnik PPK decyduje, w który z funduszy inwestowane są jego środki. Oznacza to, że może zdecydować, że jego wpłaty do PPK będą trafiały do funduszu zdefiniowanej daty innego niż właściwy dla jego wieku. Uczestnik PPK może zdecydować, że: 

• całość wpłat do PPK będzie dokonywana do innego funduszu zdefiniowanej daty, który nie jest funduszem właściwym dla wieku uczestnika, 
• całość wpłat do PPK będzie dokonywana do dwóch lub więcej funduszy zdefiniowanej daty, które nie są funduszami właściwymi dla wieku uczestnika, 
• część wpłat do PPK będzie dokonywana do funduszu zdefiniowanej daty właściwego dla wieku uczestnika, a część do jednego lub kilku funduszy zdefiniowanej daty, które nie są właściwe dla wieku uczestnika. 

Uczestnik PPK może także złożyć instytucji finansowej wniosek o dokonanie konwersji lub zamiany. Rozwiązania te umożliwiają przenoszenie zgromadzonych już w PPK środków pomiędzy funduszami zdefiniowanej daty (w ramach tego samego podmiotu zarządzającego). Konwersja to przenoszenie środków pomiędzy funduszami inwestycyjnymi, subfunduszami wydzielonymi w różnych funduszach inwestycyjnych bądź funduszami emerytalnymi – zarządzanymi przez ten sam podmiot zarządzający. Zamiana to przenoszenie środków pomiędzy subfunduszami wydzielonymi w tym samym funduszu inwestycyjnym. Składając wniosek do instytucji finansowej o konwersję lub zamianę, uczestnik PPK określa procentowy udział środków zgromadzonych w PPK, które chciałby ulokować w poszczególnych funduszach lub subfunduszach. Wpłata do jednego funduszu lub subfunduszu powinna stanowić kwotę odpowiadającą co najmniej 10% środków zgromadzonych w PPK. Przeniesienia środków pomiędzy funduszami (lub subfunduszami) można dokonywać wielokrotnie. Realizacja w danym roku kalendarzowym nie więcej niż dwóch konwersji lub zamian jest bezpłatna.  

Na oszczędności zgromadzone w PPK wpływają także czynniki rynkowe. Przykładowo, nie mniej niż 40% środków inwestowanych w ramach części udziałowej portfela funduszu zdefiniowanej daty jest powiązanych z indeksem WIG20. W 2023 roku indeks ten wzrósł o 23,81% a w ciągu ostatnich 12 miesięcy o 27,66%².

Dzięki systematycznemu, comiesięcznemu lokowaniu nowych środków, uczestnik PPK ma szansę skorzystać z mechanizmu uśredniania wartości inwestycji w czasie. Wzrosty i spadki koniunktury są naturalne, konieczne jest zatem trzymanie się wyznaczonego horyzontu inwestycyjnego. Warto o tym pamiętać i nie podejmować pochopnie decyzji o wycofaniu oszczędności z programu przed 60. rokiem życia. 

1 Źródło: https://www.analizy.pl/fundusze-ppk/notowania dane z 29.11.2023 r.
2 Źródło: https://www.google.com/finance/quote/WIG20:WSE?sa=X&sqi=2&ved=2ahUKEwiyyv3rqOSCAxXYVfEDHfnnCoQQ3ecFegQIIRAf dane z 29.11.2023 r.

Autor: Biuro Redakcji PFR Portal PPK