Czy nastolatki potrafią myśleć jak mali inwestorzy? Czy jednak młodzi naprawdę „nie ogarniają” finansów? A może wbrew pozorom wiedzą więcej, niż nam się wydaje, tylko brakuje im narzędzi do działania? Najnowszy raport z badania „Finanse oczami nastolatków – edycja 2025” pokazuje, jak młode pokolenie myśli o pieniądzach, oszczędzaniu i kontroli wydatków oraz potwierdza, że dobrze zaprojektowana edukacja finansowa ma realny wpływ na postawy i decyzje młodych ludzi.

Z badania wynika, że nastolatki dobrze rozumieją znaczenie oszczędzania. Problem pojawia się jednak w praktyce. Jednocześnie raport pokazuje, że zdrowe nawyki finansowe można wytrenować. Raport wyraźnie pokazuje, jak dużą rolę w tym procesie odgrywają codzienne doświadczenia: rozmowy o finansach w domu, kieszonkowe czy pierwsze samodzielne zarobki. Udział w warsztatach i czterotygodniowa praca z Kalendarzem Finansowym Nastolatka przyniosły wymierne efekty.

Przed udziałem w programie edukacyjnym jedynie 47% młodych osób twierdziło, że potrafi oszczędzać, a 57% deklarowało zdolność powstrzymania się od impulsywnych zakupów. Po warsztatach i czterech tygodniach pracy z narzędziami edukacyjnymi odsetki te wyraźnie wzrosły – udział nastolatków przekonanych, że warto oszczędzać, wzrósł do 85%, a liczba młodych osób deklarujących, że potrafią oszczędzać z 47% do 62%. Ponadto, poprawiła się także zdolność kontroli wydatków – po zakończeniu warsztatów aż 67% badanych deklarowało, że potrafi powstrzymać się od nieplanowanych zakupów (wobec 57% przed programem). Potwierdza to tezę, że systematyczna edukacja finansowa pomaga przełożyć deklaracje na realne kompetencje, i wyraźnie wskazuje na lukę między wiedzą a działaniem. 

„Z perspektywy Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) te wyniki mają szczególne znaczenie. Dzisiejsi nastolatkowie to przyszli uczestnicy rynku pracy i systemów długoterminowego oszczędzania” – powiedziała Marta Damm Świerkocka, członkini zarządu PFR Portal PPK. – „Raport pokazuje, że im wcześniej młodzi ludzie uczą się planowania finansowego, odkładania środków i myślenia długoterminowego, tym większa jest ich gotowość do świadomego korzystania z takich rozwiązań jak PPK w dorosłym życiu. To właśnie te kompetencje: regularność, konsekwencja i poczucie sprawczości budują fundament przyszłego bezpieczeństwa finansowego”.

-------------

Raport „Finanse oczami nastolatków 2025” powstał na podstawie ponad 2 500 ankiet wypełnionych przez młodzież w wieku 11–19 lat z całej Polski. Badanie zostało przeprowadzone w okresie wrzesień–grudzień 2025 roku w ramach programu edukacyjnego realizowanego przez Fundację Trampki na giełdzie. Raport z badania dostępny jest tu.

Autor: Marta Paleczna