Zmiany demograficzne, starzenie się społeczeństwa, wyzwania dotyczące zabezpieczenia przyszłości i skłonienia Polaków do długoterminowego oszczędzania, to tylko część tematów, o jakich dyskutowali eksperci podczas panelu „Emerytury, oszczędzanie, demografia”, który odbył się 26 kwietnia podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego (EKG) w Katowicach. 

Pierwszym tematem, który poruszyli eksperci, było przeciwdziałanie ujemnemu przyrostowi naturalnemu poprzez zwiększanie dzietności, co podkreśliła Barbara Socha, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. Jej zdaniem należy wprowadzić zachęty dla kobiet, m.in. poprzez wprowadzenie zmian w ustalaniu wysokości świadczeń. Wzorem może tu być np. Francja, gdzie urlopy macierzyńskie są zaliczane do okresów składkowych lub jak w przypadku naszych południowych sąsiadów – wprowadzenie systemu alimentacyjnego, tj. współfinansowania składek emerytalnych przez dzieci. 

Stanisław Kluza z Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH uważa, że obecną sytuację może zmienić napływ imigrantów z Ukrainy, ale zależy to od tego, ile z 3 mln osób, które znalazły schronienie w Polsce, zostanie tu na stałe. Jednocześnie były minister finansów i przewodniczący KNF w latach 2006-2011 sądzi, że należy powrócić do dyskusji odnośnie podniesienia wieku emerytalnego w celu poprawy wydajności systemu emerytalnego oraz zwiększyć elastyczność systemu, aby ułatwić tym, którzy są już na emeryturze, bycie aktywnym zawodowo lub społecznie. 

• Czytaj więcej: PPK jako benefit pracowniczy – Banking Forum & Insurance Forum

Paweł Jaroszek, członek zarządu ZUS, podkreślił, że kondycja ZUS i KRUS jest dobra i stabilna. System emerytalny powinien opierać się jednak na filarze publicznym i prywatnych oszczędnościach, gdyż oba systemy są wobec siebie komplementarne, uzupełniają się i nie powinny się kanibalizować. Panelista uważa, że jednym z kluczy do zabezpieczenia spokojnej starości jest budowa świadomości emerytalnej, która powinna się zacząć w wieku 20-25 lat oraz zachęcanie do jak najdłuższej pracy, bo każdy dodatkowy rok oznacza wzrost świadczeń emerytalnych o ok. 8-10%.

Robert Zapotoczny, prezes zarządu PFR Portal PPK, podkreślił, że właśnie edukacja finansowa miała największe znaczenie przy wdrażaniu Pracowniczych Planów Kapitałowych. Wyraźnie było to widać na przykładzie instytucji, w których pracodawcy aktywnie wspierali wprowadzenie systemu poprzez zapewnienie pracownikom materiałów edukacyjnych i szkoleń. 

Z tą tezą zgadza się także Jarosław Skorupski, prezes zarządu BNP Paribas TFI. Uważa on, że niezbędna jest edukacja finansowa, szczególnie uwzględniająca oszczędzanie na przyszłość i posiadanie dodatkowych oszczędności. Jednocześnie jest on zdania, że należy tworzyć nowe produkty, które są zrozumiałe dla zwykłych ludzi, optymalnie związane z zachętami podatkowymi. Podobnie jak jego przedmówcy, Skorupski jest zdania, że należy wspierać osoby o niskich emeryturach i zachęcać osoby w wieku 55+ do dalszej pracy. Postuluje on jednak o rozwagę przy projektowaniu nowych rozwiązań. 

• Czytaj więcej: Pracownicy domagają się wyższego PPK

​​​​​​

Zdaniem Antoniego Kolka, prezesa zarządu Instytutu Emerytalnego, należy wprowadzić zachęty do korzystania z dostępnych narzędzi do oszczędzania. Zwłaszcza w kontekście kolejnego automatycznego zapisu do PPK, gdzie ogrom pracy będzie się skupiał wokół zachęcenia najmniej zarabiających do pozostania w programie. Do tej pory największy wkład w edukację miały instytucje finansowe oraz eksperci PFR Portal PPK. W przyszłości powinniśmy nadal promować oszczędności indywidualne i wprowadzić mechanizmy, które pozwolą zabezpieczyć oszczędności np. przed inflacją.

Całość doskonale podsumowują słowa prezesa Roberta Zapotocznego - W naszym DNA mamy trzy P – Polska, pokora, praca. My naprawdę z wielką pokorą codziennie podchodzimy do naszych obowiązków, wynikających z pracy. […] Mamy bardzo duży szacunek do instytucji finansowych. Dużo pracy jest przed nami, bo jeżeli mamy do czynienia z sytuacją zaufania in minus, to jest naprawdę trudne.

Retransmisja relacji z panelu dostępna jest online, po uprzednim zarejestrowaniu się.
Więcej o tegorocznym Europejskim Kongresie Gospodarczym można przeczytać tutaj. 

Autor: Marta Paleczna