28 października na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie odbyła się Konferencja Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych (IGTE). Podczas konferencji prelegenci i paneliści rozmawiali o systemach długoterminowych oszczędności, najlepszych światowych praktykach rynkowych oraz wspieraniu powszechnego systemu emerytalnego w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK).

Patrice Muller z London Economics oraz Luke Pate z Oxford Economics podczas prezentacji pt. „Upowszechnienie długoterminowych oszczędności — przegląd najlepszych światowych praktyk i efektów” przedstawili raport, którego celem było określenie listy najlepszych praktyk w zakresie automatycznego zapisywania pracowników do systemów emerytalnych.
Określenie tych najlepszych praktyk zostało oparte na szczegółowej ocenie jakościowej i ilościowej istniejących dowodów i skupiało się na praktykach, które mogłyby zostać wdrożone w różnych strukturach emerytalnych, aby zapewnić obywatelom UE odpowiednie dochody emerytalne w przyszłości. Starzejące się społeczeństwo i wyższa średnia długość życia w Unii Europejskiej wywołują obawy co do adekwatności i stabilności finansowej istniejących systemów emerytalnych w zakresie zapewnienia dochodu emerytalnego, który zapewniłby godny poziom życia i zapobiegłby ubóstwu osób starszych. 

Wskazane zostały takie zasady jak: osiągnięcie konsensusu między podmiotami politycznymi, partnerami społecznymi i udziałowcami, jasne określenie celów polityki inwestycyjnej, nadzór nad ryzykiem inwestycyjnym, w tym transparentna prezentacja kosztów i opłat, jak również udział pracodawcy i państwa w składce przekazywanej na cele emerytalne.

Streszczenie raportu z najlepszych praktyk i skuteczności mechanizmów automatycznego zapisu w programach długoterminowego oszczędzania można pobrać po kliknięciu tutaj.

Dr Katarzyna Sekścińska z Uniwersytetu Warszawskiego odpowiedziała na pytanie „Jak nie stracić szansy jaką daje ponowny automatyczny zapis do PPK?” na podstawie przeprowadzonego badania świadomości PPK. Wskazała na poziom wiedzy Polaków o PPK, przedstawiła subiektywną ocenę programu, wpływ społeczny na decyzje uczestników PPK dotyczące pozostania w programie, w tym czy decyzje podejmowane są w sposób racjonalny czy też emocjonalny, wskazując wyzwania na 2023 r.

W panelu „Jak interesariusze chcieliby zmieniać i wzmacniać PPK, ale…?” 
prowadzonym przez Tomasza Jaroszka, blogera i edukatora finansowego, udział wzięli:

• Łukasz Kozłowski, Główny Ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich
• Szymon Ożóg, Prezes Zarządu NN PTE
• Andrzej Stec, Z-ca Redaktora Naczelnego Rzeczpospolitej
• Marcin Żółtek, Wiceprezes Zarządu PZU TFI
• oraz Robert Zapotoczny, Prezes Zarządu PFR Portal PPK.

Zapytany o niepewność na rynkach kapitałowych Andrzej Stec z Rzeczpospolitej wskazał na aut programu, jakim są Pracownicze Plany Kapitałowe:
- PPK jest to długoterminowa inwestycja, po każdej bessie, nawet która trwa rok, dwa, trzy, zawsze przychodzi hossa. (…) Jest to paradoksalnie idealny moment, aby rozpocząć inwestycję długoterminową, wraz z comiesięcznym uśrednianiem. 

Marcin Żółtek z PZU TFI zwrócił uwagę na fakt, że instytucje finansowe są stale obecne u pracodawców, rozmawiają ze związkami zawodowymi, są one głównym kanałem komunikacji z pracodawcami i możliwością przekonania tzw. nieprzekonanych do uczestnictwa w PPK.

Szymon Ożóg z NN PTE dodał, że mówienie prostym językiem przynosi ciekawe efekty w komunikowaniu korzyści z PPK i wyjaśniania bardziej skomplikowanych aspektów. - Pocieszające w PPK jest to, że mimo tego, że dotarcie do pracowników jest bardzo trudne, to ludzie są w programie. Mimo tego co widzimy na giełdzie, w otoczeniu ogromne zawirowania, negatywne stopy zwrotu, to jest bardzo stabilne w grupie ok. 180 tys. naszych klientów w PPK. (…) Ten produkt się sprawdza w dużym stopniu na zwirowania rynkowe, pewnie w dużej mierze zawdzięczamy to temu, że jest udział pracodawcy w odkładaniu. Mimo możliwości wypłaty, nie widzimy istotnego zwiększenia wypłat. Nie jest to trend. – dodał prezes NN PTE.

- Świadomi pracodawcy mają kluczową rolę w promowaniu PPK i oddziałują w kierunku osiągania wyższej partycypacji w PPK. Pomimo tego, że finansują też wpłaty pracownika, to trzeba mieć świadomość tego, że mamy do czynienia z bardzo konkurencyjnym rynkiem pracy, gdzie ze strony pracowników jest również oczekiwanie szerokiego pakietu dodatkowych korzyści i benefitów, a takim instrumentem są PPK – powiedział  Łukasz Kozłowski z Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Robert Zapotoczny wskazał uwagę na fakt, że nastawienie pracodawców ma największy wpływ na partycypację w programie w danym przedsiębiorstwie, co potwierdzają badania przeprowadzone przez spółkę PFR Portal PPK. Natomiast największą świadomością PPK i partycypacja w programie charakteryzują się branże finansowe. Zapytany o zmiany w PPK, powiedział:
- Mamy już w PPK 2,5 mln ludzi oszczędzających na przyszłość, a każda gwałtowna zmiana kursu, rozwiązań będzie miała skutek odwrotny od zamierzonego. (…) Trzeba ewolucyjnie, systematycznie rozwijać to, co mamy. W perspektywie średnioterminowej należy się zastanowić nad wzmocnieniem korzyści pracodawcy, szeroko rozumianych ulg, tak aby pracodawca mniej odczuwał obciążenie, albo mógł je bardziej wykorzystać. Jeżeli rynek pracy nie będzie się zasadniczo zmieniał od tego, jaki mamy dziś, to jeżeli ewentualne zmiany będziemy wprowadzać racjonalnie - ewolucyjnie a nie rewolucyjnie - możemy się spodziewać wzrostu oszczędzających. Im mniej zmian, a więcej organicznej pracy, tym lepiej. 

Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych to założona w 1999 roku organizacja samorządu gospodarczego, reprezentująca branżę Powszechnych Towarzystw Emerytalnych, instytucji zarządzających Otwartymi Funduszami Emerytalnymi oraz Dobrowolnymi Funduszami Emerytalnymi. Celem działalności Izby jest ugruntowanie zaufania do systemu emerytalnego oraz podejmowanie wszelkich kroków, które przyczynią się do jego sprawnego i efektywnego funkcjonowania.

Autor: Klaudyna Kafara