Oczekiwania wobec partycypacji w Pracowniczych Planach Kapitałowych były bardzo wysokie. Nikt na etapie projektowania programu nie przewidywał nie tylko pandemii czy wybuchu wojny w Ukrainie, ale przede wszystkim tak dużej nieufności, będącej pokłosiem niejasności komunikacyjnych dot. OFE.

Eksperci rynku emerytalnego nie mają wątpliwości - kluczowa w budowaniu kapitału na przyszłość jest stabilizacja systemu i maksymalne uproszczenie zasad programów III filaru, czyli dobrowolnego, dodatkowego oszczędzania na przyszłość. W te właśnie założenia wpisują się Pracownicze Plany Kapitałowe, dlatego – choć wolniej niż pierwotnie zakładano – przekonuje się do nich coraz więcej pracowników. W ciągu ostatniego miesiąca, w sposób organiczny, bez dużej kampanii medialnej, do programu dołączyło kolejne 44,5 tysiąca osób, a wartość aktywów netto wyniosła 31,91 miliarda złotych, co oznacza wzrost m/m o 1,67 mld złotych!

Każdy nowy uczestnik, rozpoczynający oszczędzanie w Pracowniczych Planach Kapitałowych, cieszy. Nie dlatego, że możemy pochwalić się wzrostowymi statystykami, ale dlatego, że w sposób świadomy zaczyna budować swoją poduszkę finansową, czy to na nieprzewidziane sytuacje, czy też z myślą o poprawie komfortu życia na emeryturze. Efektem ubocznym powstania i wdrożenia PPK jest bowiem długofalowa edukacja w zakresie spodziewanych świadczeń emerytalnych i konieczności dodatkowych zabezpieczeń.

To, że taka edukacja jest niezbędna, wyraźnie wybrzmiało m.in. podczas konferencji „Rok Edukacji Ekonomicznej 2024: efekty – wyzwania – rekomendacje”, która odbyła się 14 stycznia w Senacie RP. Podkreślano znaczenie edukacji ekonomicznej dla rozwoju Polski i potrzebę szerszej integracji działań instytucji publicznych, prywatnych i organizacji pozarządowych oraz konieczność budowania szerokiego programu kształcenia i dokształcania nauczycieli. W trakcie wydarzenia uroczyście powołano Krajowe Centrum Edukacji Ekonomicznej, które jest wspólną inicjatywą dziesięciu organizacji zajmujących się edukacją ekonomiczną i finansową w Polsce. W panelu, w którym miałam przyjemność wziąć udział, rozmawialiśmy między innymi o tym, w jaki sposób do oszczędzania i inwestowania zachęcić młodych dorosłych. Jest to grupa, która najchętniej wybiera Pracownicze Plany Kapitałowe jako program długoterminowego oszczędzania. 

Styczeń to również bardzo przyjemne wydarzenie, jakim jest nagrodzenie laureatów konkursu Fundacji GPW o nagrodę Prezesa Zarządu GPW. W konkursie biorą udział absolwenci i studenci, których prace dyplomowe dotyczą rynku kapitałowego. Od kilku lat patronem nagrody specjalnej – dla prac o tematyce długoterminowego oszczędzania i PPK – jest PFR Portal PPK. W tym roku wyróżniona została praca licencjacka autorstwa Aleksandry Łuby „Dobrowolne instrumenty finansowe długoterminowego oszczędzania jako uzupełnienie zabezpieczenia emerytalnego”, obroniona w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Cieszę się, że widoczne jest coraz większe zainteresowanie Pracowniczymi Planami Kapitałowymi, a poziom prac dyplomowych o tej tematyce robi wrażenie. Bo „czym skorupka za młodu nasiąknie”, tym wcześniej będzie wiedziała, że oszczędzanie na przyszłość to konieczność. 

Połowa młodych dorosłych szacuje przyszłą stopę zastąpienia na co najmniej 69%, a 31% spodziewa się, że ich emerytura wypłacana z ZUS-u będzie co najmniej w takiej wysokości, jak ich ostatnie wynagrodzenie (wg badania IGTE). Naszą rolą typowego pana marudy, niszczyciela dobrej zabawy, jest wyprowadzenie ich z błędu i wskazanie możliwych rozwiązań, które pozwolą im na komfort życia i realizowanie pasji po zakończeniu pracy zawodowej. 55% badanych młodych dorosłych widzi siebie na emeryturze jako szczęśliwą osobę. Tylko staranna edukacja finansowa i upowszechnienie programów długoterminowego oszczędzania może sprawić, by tak faktycznie było.

Autor: Marta Damm-Świerkocka, członkini zarządu PFR Portal PPK