Umowa o prowadzenie PPK – w imieniu i na rzecz osoby, dla której taka umowa nie powinna zostać zawarta – jest nieważna. Taka umowa nie wywołuje skutków prawnych.

Instytucja finansowa, po otrzymaniu informacji o nieważności umowy o prowadzenie PPK, powinna wyjaśnić bezpośrednio z pracodawcą, z jakiego powodu umowa o prowadzenie PPK jest nieważna, a następnie - w razie stwierdzenia nieważności tej umowy - dokonać odpowiedniego rozliczenia dokonanych wpłat do PPK. 

Bez przydzielenia jednostek uczestnictwa

Jeśli za wpłaty do PPK - w wykonaniu nieważnej umowy o prowadzenie PPK - nie zostały przydzielone jednostki uczestnictwa, instytucja finansowa powinna niezwłocznie ustalić z pracodawcą i pracownikiem sposób zwrotu kwot wpłaconych do PPK – odpowiednio do wysokości wpłat sfinansowanych przez pracodawcę i pracownika. 

Pracodawca i osoba, na rzecz której dokonano wpłat do PPK, powinni pomiędzy sobą dokonać dalszych rozliczeń ewentualnych szkód.

Po przydzieleniu jednostek uczestnictwa

W przypadku, gdy zostały już przydzielone jednostki uczestnictwa, instytucja finansowa powinna niezwłocznie poinformować pracownika, któremu zostały przydzielone bez podstawy prawnej jednostki uczestnictwa, o ich przydzieleniu oraz o konieczności złożenia przez tego pracownika zlecenia odkupienia przez instytucję finansową tych jednostek.

Instytucja finansowa, po złożeniu przez pracownika zlecenia odkupienia jednostek uczestnictwa, powinna niezwłocznie umorzyć jednostki przydzielone bez podstawy prawnej oraz ustalić z podmiotem zatrudniającym sposób zwrotu pracodawcy i pracownikowi kwot z umorzenia tych jednostek. 

Jeżeli pracownik, któremu zostały przydzielone jednostki uczestnictwa bez podstawy prawnej, nie złoży zlecenia odkupienia tych jednostek w terminie wskazanym przez instytucję finansową, instytucja ta powinna wystąpić z powództwem, którego celem będzie uzyskanie wyroku zastępującego oświadczenie woli pracownika o odkupieniu jednostek uczestnictwa.

Wartość kwoty uzyskanej z umorzenia jednostek uczestnictwa może nie odpowiadać wartości kwot wpłaconych do PPK - w szczególności kwota ta może być niższa od wartości wpłat. W takiej sytuacji powstaje roszczenie pracownika o naprawienie szkody spowodowanej zawinionym działaniem podmiotu zatrudniającego lub roszczenie podmiotu zatrudniającego, jeśli wina leży po stronie pracownika.

Autor: Łukasz Skoczeń